Pantomogram

Pantomogram, czyli specjalistyczne zdjęcie RTG stosowane powszechnie w stomatologii, ukazuje wszystkie zęby pacjenta,szczękę, żuchwę, stawy skroniowo-żuchwowe, a także zatoki przynosowe.

Wskazaniami do wykonania zdjęcia pantomograficznego są:
– zaawansowana próchnica zębów,
– planowane leczenie endodontyczne,
– różnego rodzaju urazy szczęki,
– choroby przyzębia,
– kamica ślinianek,
– ekstrakcja zębów,
– planowane leczenie implantologiczne,
– planowane leczenie ortodontyczne.

Panorama zębów uwidacznia przede wszystkim nieprawidłowości w budowie elementów kostnych jamy ustnej, kierunek wyrzynania zębów, stopień zaniku kości, zmiany zapalne. Na zdjęciu widoczny jest też przebieg kanałów zębowych, ubytki zębów i ich odwapnienia.

Pantomogram jest badaniem polegającym na prześwietleniu okolic szczęki za pomocą specjalnego aparatu rentgenowskiego. W trakcie krótkiego badania głowica pantomografu wykonuje obrót wokół głowy pacjenta i wykonuje zdjęcie. 

Pantomograf to aparat służący do wykonywania zdjęć pantomograficznych. Z kolei pantomogram jest zdjęciem wykonanym za pomocą urządzenia.

Wykonanie zdjęcia pantomograficznego nie wymaga od pacjenta szczególnych przygotowań. Badanie można przeprowadzić o dowolnej porze dnia – nie jest konieczne bycie na czczo. Bezpośrednio przed badaniem pacjent proszony jest o zdjęcie wszystkich metalowych elementów, które znajdują się w obrębie głowy i szyi, takich jak okulary, kolczyki, spinki , łańcuszki, aparaty słuchowe a także ruchomych uzupełnień  protetycznych znajdujących się w jamie ustnej. Następnie zakładany jest specjalny ołowiany fartuch, który zabezpiecza okolice nie objęte badaniem przed działaniem promieni rentgenowskich.

Całość badania pantomografem trwa kilkanaście sekund – w tym czasie pacjent powinien pozostać w bezruchu.

Pantomogram to badanie pozwalające na ocenę stanu uzębienia i przyzębia. Widoczne są na nim między innymi zmiany zapalne.

Tak, zdjęciu panoramicznym zobaczyć można zaawansowaną próchnicę. Ubytek próchnicowy jest widoczny na zdjęciu rentgenowskim jako przejaśnienie wywołane demineralizacją szkliwa i zębiny.

Niekiedy na zdjęciu pantomograficznym wykryte mogą zostać zmiany chorobowe, takie jak torbiele czy nowotwór, lecz w celu ich rozpoznania wymagane jest poszerzenie diagnostyki o specjalistyczne badania.

Zarówno implanty, jak i aparat ortodontyczny nie są przeciwwskazaniem do wykonania badania. 

Tak, zgodnie z obowiązującymi przepisami, do badań RTG, w tym pantomogramu, konieczne jest skierowanie od lekarza. Obowiązek posiadania ważnego skierowania podyktowany jest bezpieczeństwem pacjenta i służy zapobieganiu nadmiernemu przyjmowaniu dawki promieniowania rentgenowskiego. 

Skierowanie na pantomogram może wystawić każdy lekarz – nie tylko stomatolog, ale również lekarz rodzinny.

Skierowanie na badanie pantomograficzne nie ma terminu ważności (wygasa wraz z chwilą realizacji).

W ramach profilaktyki zdjęcie pantomograficzne zębów należy wykonywać co dwa lata, a raz w roku u pacjentów mających problem z próchnicą zębów oraz u dzieci i młodzieży w celu wykrycia wad zgryzu. Wskazaniem do wykonania badania jest prawidłowa diagnoza schorzenia, a także kontrola w trakcie i po leczeniu stomatologicznym. 

Panoramę zębów można wykonać u dzieci. Warunkiem wykonania badania jest współpraca małego pacjenta. 

Pantomogram emituje co prawda dawkę promieniowania, jednak jest ona stosunkowo niska. To sprawia, że badanie jest w pełni bezpieczne. 

Pantomogramu, tak jak jak innych zdjęć RTG, nie wykonuje się u kobiet w ciąży lub podejrzewających u siebie ciążę – z uwagi na szkodliwe działanie promieniowania rentgenowskiego na płód. Badanie może być przeprowadzone wyłącznie wtedy, kiedy jego korzyści diagnostyczne przewyższają potencjalne ryzyko – dotyczy to jednak urazów, a nie zabiegów stomatologicznych. Przeprowadzenie badania bywa również niemożliwe u pacjentów nieprzytomnych oraz niemowląt.

Nie, wykonanie pantomogramu jest całkowicie bezbolesne dla pacjenta. Nie powoduje też u niego żadnego dyskomfortu oraz skutków ubocznych.